آشنایی با کاروانسراهای میان‌دشت - سمنان

 مجموعه کاروانسراهای تاریخی میاندشت در ‪ ۱۰۵‬کیلومتری شرق شاهرود قرار دارد

کاروانسراهای میان‌دشت در دهکده میان‌دشت شاهرود در هفت فرسخی خاور میامی واقع است.

کاروانسرای میاندشت :
در مسیر یکی از جاده های فرعی جاده ابریشم در ایالت قومس بین میامی و عباس آباد روستای میاندشت واقع شده است . در کنار دهکده میاندشت که در حال حاضر خالی از سکنه می باشد سه کاروانسرای متصل به هم ، سه آب انبار ، یک حمام ، چاپارخانه ، تلگراف خانه وجود دارد که در مجموع به نام کاروانسرای میاندشت نامیده می شوند .

از سه کاروانسرای مذکور یکی در زمان شاه عباس اول به وسعت 2500 متر عرصه به صورت چهار ایوانی و دو کاروانسرای دیگر مربوط به دوره قاجاریه به صورت چهار ایوانی یکی به وسعت 10 هزار متر و دیگر به وسعت 8 هزار متر عرصه وجود دارد .

مجموعه کاروانسراهای شاه عباسی میاندشت مشتمل بر سه کاروانسرای متصل به یکدیگر است که دو کاروانسرای آن مربوط به دوره قاجاریه و یک کاروانسرا مربوط به عهد شاه عباس اول است.

این کاروانسراها که در مجموع بالغ بر ‪ ۲۰‬هزار مترمربع وسعت دارند دارای آب انبار، حمام، چاپارخانه و تلگراف‌خانه بوده و سالیان متمادی محل اسکان و استراحت کاروانیان و راهیان زیارت مرقد مطهر امام هشتم (ع) بوده‌است.

صنیع الدوله در کتاب مطلع الشمس در مورد کاروانسرای میاندشت چنین گفته است :
"میاندشت " این بنای عظیم طوری ساخته شده است که کاروان های متعددی می توانستند در آن جای گیرند.
در سه کاروانسرای میاندشت حدود 2000 مسافر زائر می توانستند سکونت نمایند . هر سه کاروانسرا به صورت حیاط مرکزی و چهار ایوانی ساخته شده اند . از سه آب انبار میاندشت ، دو آب انبار در زمان قاجاریه و دیگر مربوط به دوره صفویه می باشد .

در ضلع شمال غربی حیاط ، قلعه تاریخی میاندشت واقع شده است که آثاری جزئی از دیوارها و برج و باروهای آن قابل مشاهده است . در این مجموعه سه آب انبار ساخته شده که آب شرب مصرفی از طریق قنات تامین می گردیده است . این مجموعه مطابق نوشته بروشور اداره کل سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان سمنان در حال حاضر مرمت کلی و اساسی شده و در آینده کاربری آن به محل اقامتی ، پذیرایی و خدماتی تبدیل خواهد شد .

 
شیوه ساخت این کاروانسراها در کتاب مطلع الشمس به گونه مشروح و پردامنه بیان شده است.

بر پایه نوشته نویسنده کتاب در سه کاروانسرای میان‌دشت و بیرون آنها ۲۰,۰۰۰ زائر می‌توانستند خانه نمایند.

تاریخ بنای کاروانسرای میانی را ملک الشعرای صبوری پدر ملک الشعرای بهار به شعر آورده و بر سردر کاروانسرای نام برده نگاشته‌اند.تابلو اطلاع رسانی در قسمت ورودی داخلی کاروانسرای میاندشت ، واقعا از تلاش تمام دست اندرکاران سازمان میراث فرهنگی تشکر می کنم ولی این نوشته های سیاه سفید ( به صورت کپی ) در مکانی که شیشه های آن شکسته می تواند معرفی خوبی برای مجموعه باشد ....

همشهری و نشاط کوهستان