فصل  اول

نقش  سر پرست   در   صنعت   مهما  نداری  

 

 

در  گذشته  های  دور  افراد   خا صی  به  سفر   می  رفتند   و  مسا  فرت  جنبه  عمومی  ندا  شت   .   جنگجویان  ،  سودا  گران  ،  زائران    و طلاب  علوم   از  جمله  کسانی  بودند    که  از  شهر  و  دیار  خود  برای  جنگ  ، تجارت ،   زیارت ،  و کسب  علم   راهی  نقاط  دیگر  می شدند  .  اما  امروزه   از  هر  صنف  و  طبقه   ای  به  مسافرت    می  روند  .   از  این  رو  همه  این  گروهها  نیازمند  پذیرایی   اند  ،  صنعت  مهما  نداری  روز  به روز  گسترده  تر  می  شود  .

مهمانداری  مجموعه   تلاشها  و فعا  لیتهای  بر نامه  ریزی   شده  برای  پاسخگویی     به  نیا زهای   مهمانان   از  جنبه  های  مختلف  ا ست . برخی  از  فعالیتهای  مهمانداری   عبارتست  از       فراهم  آوردن  امکان  خواب  و  استراحت  ،  در  اختیار  قرار  دادن  غذا  و نوشیدنی  ،  امکانات   ارتباطی  ،  امکا  نات   ورزشی   و فرهنگی  و  هنری  ،  خدمات  پستی  و اولیة  پز شکی  و  غیره  . 

هدف  مهما نداری  ایجاد  فضایی   دلنشین  و مطلوب    برای  مهما  نان   و  مشتریان  و پا سخگویی   به  نیازهای   آنان در   زمان    دوری  از  خانه  و  مسکن  اصلی   آنها  ا ست . به  طور  کلی  هر  جایی  که  از  مهمانان  و  مسافران  پذیرایی   می  شود  ،  سرپرستی  و مدیریت  نیروی  انسانی  اهمیت    دارد . ،  زیرا  کار کنان   این  صنعت   با  مشتری  ارتبا ط  مستقیم دارند   و  نحوة  برخورد  و  رفتارشان   در  موفقیت  و  شکست   سازمان   تأ ثیر  پذیر  است  .

 

سر پر ست   چه  نقشی  دارد  ؟

صنعت   مهمانداری   نیازمند   فعالیت  افراد   بسیاری   در  زمینه   آماده  سازی   و  طبخ   و سرو   غذا  ،  نظافت  میزها و صندلیها ،     شست و شوی  ظروف  ،  کنترل  ورو د و خروج    مهمانان  ،  تمیز  و  مرتب  کردن  اتاقها  و محوطه  ها ،   نقل  و انتقال  چمدانه  و  ....  ا ست . در  صنعت  مهمانداری   نیروی  انسا  نی  نقش  مهمی   هم  در جذب  و هم در  دفع   مشتری  دارد .  نحوة  عمل  کار کنان   صنعت   مهمانداری   بستگی  مستقیم  به    مدیریت    آنها  دارد ، اگر  به  درستی   مدیریت  شوند  سازمان  موفق  خواهد   بود  و  اگر  مدیریت   به درستی  بر آنان  اعمال  نگردد سازمان  دچار  مشکل  فراوان  خواهد  بود  . سرپرست   به  عنوان   فردی   که  بر  کارکنان  ارا ئه    دهنده   خدمات   یا تولید  کنند  ه فراورده   ها  مدیریت   می  کند  مسئول   نتایج  کار  افراد   تحت  سرپرست  خود  و  کمیت   و  کیفیت   خدمات   و  کالا های  آنان   ا ست  . او  باید  نیازهای  کارکنان   را  برآورده  و  انگیزه  لازم  را در آنها   ایجاد  کند .  به عنوان   سرپرست  این  نکته  را همواره   باید به  خاطر  داشته  باشیم  که  موفقیت  وابسته  به   کار     کار کنان   ا ست  و  اگر  آنها  به  درستی  سرپرستی  نشو ند   و کار  مورد  نظر  را  ارا  ئه  ند            هند  توفیق سرپرست  میسر  نخواهد  بود .   و  مشارکت  باید  به  صورت  حرکتی  نمادین  با  شد  .  

تعهدات     و    مسئو  لیتهای      سر  پر  ست   

اصولا ً سرپرست  بین  مدیران   و  کارکنان   قرار  دارد   .  در  مورد  کارکنان       مسئو  لیت  کنترل  ،  برنامه  ریزی  ،  نظارت  بر  نحوه  کار    و  تعیین   پرداختهای  آنان   را  بر   عهده  دارد   .  در   خصوص  مدیران  و کار فرمایان   ،  مسئو لیت  سرپرست   آن  ا ست  که  به  مدیران  نشان  دهد  کارها  به  درستی  انجام  می  شود  ،  و  بهره  وری    د ر حد  خوبی  ا ست . در   اغلب   مواقع  سرپرستان  از  میان   کارکنان   انتخاب  می  شوند  . مسئو  لیت  سرپرست  نسبت  به   کارکنان   ،  مشتریان  ،  مدیران  بالا   تر  و   صاحبان   سازمان   او  را در موقعیتی   خطیر  قرار  می  د هند .

*مسئو  لیت   نسبت  به  مدیران  و   سهامداران  .  مهمترین  مسئو  لیت  سرپرست   نسبت  به  مدیران   و  صاحبان  سهام   این  ا ست  که  به آنان    اطمینان  دخد  سرمایة   سازمان   به در ستی  مودر  استفاده  قرار   گرفته   . هر  سازمانی   سیاستها  ،  خط  مشیها   و معیارهای   خاصی   دارد   که  مدیران  علی  و  صاحبان  سهام   تدوین  می  کنند و سرپرست    باید  مجری   این  سیاستها  و   معیارها  در  سازمان  باشد  و  خود  تغییری  ایجاد  نکند . 

* مسئو  لیت  نسبت  به   مشتریان   .   مشتریان   منبع  سود  آوری  سازمان اند   و بدون  وجود  آنان  بقای   سازمان   به  مخاطره  خواهد  افتاد  .  مشتریان  به انتخاب  خود  به  هتل  یا  رستوران  می  آیند  و در  صورتی  که  با  آنان  به  خو بی  برخورد  ن  شود  ،   ممکن ا ست  دیگر  هرگز  آنان  را  نبینید . رفتار  خوب  کارکنان  با  مشتریان   موجب    شهرت   سازمان  شده  و  امکان    توسعه و پیشرفت   آن را  فراهم  می  آورند  .

* مسئو  لیت  نسبت  به  کار  کنان  . ایجاد  محیطی  مناسب  برا  ی  کار  از  دیگر  مسئو  لیت هی  سرپرست  محسوب  می  شود . اگر  کار کنان   از  فضای  کار  راضی  نباشند  کار  خود را به  درستی  انجام  نمی دهند  و  رفتارشان در  مقابل  مشتریان  چندان  خوشایند  نخوا هد  بود .محیط  کاری  مطلوب  موجب  می  شود  که  انگیزه  کارکنان    برای  کار  افزایش  یابد و میزان  بهره  وری  بالا  برئد    و در  نهایت  موجب  رضایت    مشتریان  می  شود .  سرپرست  وظیفه  دارد  محیط  کاری را  برای  کارکنان  مطلوب  سازد  ،  فضای  سازمانی  را به  گونه ای  ساماندهی  کند  که  اشتیاق  به  کار  در  کار کنان  افزایش  یابد   .  

 

وظیفه  مدیریتی     سازمان 

سرپرستان   مدیران  عملیاتی  محسوب  می  شوند  . و  باید  وظایف  مدیریتی  را در  حدود  اختیارات   و  سطح  خود انجام  دهند .  مهم  ترین  وظایف  مدیریت .

 1.     برنامه  ریزی  . عبارتست  از   آینده  نگری   و  هدف  گذاری  برای  آینده  سازمان  و تعیین  چگونگی    نیل  به هدف .

2 .     سازمندهی  .  عبارتست  از  تقسیم  کار  و  ایجاد ارتباط  بین  پستهای   سازمان   و  تعیین  سطح  سازمانی   هر  پست  و مسئو لیتهای  آنان .

3.    کارمند  یابی  .  برآورده  کردن  نیازهای  پرسنلی    نسبت  به  جذب  ،  ارزیابی  و  انتخاب  کار  مندان  شایسته  

4.     هدایت   و رهبری  .     عبارتست  از  تعامل  با  کارکنان   و  هدایت آنان   برای  نیل  به  هدف  .  مانند  ایجاد  انگیزه ،  آموزش  و  راهنمایی  کار کنان  ا ست . 

5.     کنترل  و ارزیابی  .    در  انجام    این   وظیفه  مدیران اهداف  تعیین  شده را با  عملیات  اجرا  شده  مقایسه کرده و  در صورت  نیاز  اصلاحات  لازم  و  تغییرات  را انجام  دهد .

6.  هماهنگی   .    از  دیگر  وظایف  مدیران  هماهنگ  کردن  کار  افرا د  با  یکدیگر  و  گروها  برای  گردش  روان  کارها .

7.     حل  مشکلات   و   تصمیم   گیری  . بکار  گیری  فرایند  منطقی  برای   یافتن  مشکلات   و  راه حل  یابی   برای  آنها  در  زمره وظایف  مدیران  ا ست .

8.    ارتبا  ط  با  خارج     سازمان  .    ایفا  کردن  نقشی  مؤثر  در  ایجاد  ارتباط  خارجی  و  به  جا گذاشتن  چهره  خوبی  از  سازمان  نزد  مشتریان   و   جامعه . 

مکاتب     مدیریت   

نظریات  و  تئوریهای  مدیریت  حدود یکصد  سال  پیش  توسط فردی  بنام   فریدریک   تیلور    شکل  گرفتند . چهار اصل  د ر  مدیریت .

·        استاندارد  کردن  کارها ،  ابزارها ،  شرایط  کار  و روشهای  انجام  کار  به  وسیله  متخصصان  

·        انتخاب    دقیق   و  به  کار گیری   افراد  شایسته   ، آموزش  آنها    و حذف  کسانی  که  خود  را با شیوه  های  عملی   تطبیق ندادند.  

·        کنترل   انجام  امور  و  تبعیت   کار  کنان    از  روشهای  استاندارد  شده  .

·        پرداخت  بر اسا س   استانداردهای    کار  و سهیم کردن  کارکنان   در  افزایش  بهره  وری .   

مکتب  بعدی    مدیریت  روابط     ا  نسا  نی   ا ست . توجه  به  نیازهای   روانی  و  روحی  ا نسا  ن  اساس   کارهاست . احترام  به  آنان ، برقراری  رابطه  با  آنها  ، ایجاد  امنیت  فکری   و فراهم  آوردن    فضایی  صمیمی   و  دوستانه    در  سازمان  برای  افزایش  بهره  وری . در  صنعت  مهما نداری  حس  وفا و وابستگی  از اهمیت  زیادی  برخوردار  ا ست .

سومین  مکتب  ،رویکرد   یا  نگرش  سیستمی         ا  ست . اسا س  این  مکتب  کلی  نگری  و توجه  به   کلیه  عوامل   مؤثر  در سازمان   اعم  از  داخلی  و خارجی  را تشکیل  میدهد .

مدیریت  کیفیت   جامع  یکی از  روشهای  برگرفته    از  رویکرد  سیستمی  ا ست . که  در  آن هم  کیفیت    زندگی  و   هم  روشهای  تولید  مد  نظر ا ست . د ر این  رویکرد  مشارکت      کارکنان   و این   تفکر  که هدف  سازمان   ،  هدف  همه  اعضای  سازمان  ا ست  ترویج  می  شود . وجه  مشترک  در تمامی   مکاتب   کارا  یی  و  اثر بخشی ا ست . و  در این  میان  نقش  رهبری  و  هدایت  سرپرست  از  اهمیت  ویژه  ای  برخوردار  ا ست .

مهارتهای      مدیریتی    سر  پر  ستان  

سرپرستان در  انجاموظایف    خود   مهارتهای  خاصی  نیاز  دارند  که  آنها  را در سه  گروه  مهارتهای   فنی  ،   ا  نسا  نی  و  مفهومی  دسته  بندی  می  کنند .

*مهارتهای  فنی .     موجب   می شود  کار  کنان  اعتبار  خاصی   برای  سزپرست  قائل   شوند  پس  سرپرستان  باید از  نحوة  کار زیر  دستان   و ا  ستاندارد های  انجام  کار  آنان  آگاهی داشته و در صورت  لزوم    دانش    خود را  در این  زمینه  افزایش  دهند  .

*مهرتهای   ا نسا  نی  .       مها رتهای    ایجاد  ارتباط   مناسب    و  مؤثر    با  کار کنان    ، مهارتهای  ا نسا  نی  نام  دارد .  لازمه  این مهار تها   داشتن   طرز   تلقی  مثبت    نسبت به  کار کنان  ا ست  . سر پرست  باید   نسبت  به   نیا زهای   کار  کنان  و  نحوه  برآ ورده  ساختن  آنها  حساس  و از  ارزشها  ،  سنتها  و  عقاید  آنان  آگاه  باشد   و با کارکنان  روابطی  صمیمانه  بر  قرار  کند .

*مهرتهای    مفهومی  . مسلزم  شناخت  کل  مجموعه   و  روابط   بین  اجزای   آن    ا ست . تدوین    خط  مشی    سازمان ،  نقش  سازمان در  کل  جامعه  ،  پیش  بینی  آینده  و فلسفه  وجودی  سازمان    موارد ی  است  که  توسط   مهارتهای  مفهومی  شکل می گیرد .

 

سرپرستی بر خدمات  

  سرپرستی   در  صنعت  مهمانداری   متفاوت   با  سایر  بخشهای  تولیدی  ا ست . در  بخشهای   تولیدی  کار   سرپرستی   بدون   حضور   مصرف  کنندگان    انجام  می  پذیرد . و  مراجعان   مستقیم در امر  نظارت   ندارند.  همراهی   کارکنان  با مشتریان  در برخی  امور مهما نداری   موجب    آگاهی    از  سلایق  و  علایق  مشتریان  شده  ،  به  کارکنان  در  جلب رضایت   مهمانان    کمک  می کند .